Legenden van Bretagne

Legenden van Bretagne

Bretagne kent een overvloed aan legenden. Een aantal hiervan kun je in een beknopte versie hieronder lezen.

 

De Ronde Tafel

Na de dood van Christus verlaat een van zijn leerlingen, Jozef van Arimathea, Palestina en neemt enkele druppels van het goddelijke bloed mee in de schaal waaruit de Verlosser had gedronken tijdens het Laatste Avondmaal. Hij gaat aan land in Bretagne, verblijft er in het bos van Brocéliande (nu het bos van Paimpont) en verdwijnt spoorloos. De kostbare schaal ook. In de 6e eeuw gaan koning Arthur en vijftig ridders op zoek naar deze schaal. Voor de ridders van de Ronde Tafel is deze schaal de heilige Graal. Hij kan alleen worden veroverd door een krijgsman met een zuiver hart. De zoektocht naar de Graal gaf in de Middeleeuwen aanleiding tot talrijke avonturenverhalen die de cyclus van de Ronde Tafel vormden.

In het kasteel van Comper (vlakbij het bos van Paimpont) is een ‘Centre Arthur’ gevestigd dat rondleidingen door het woud aanbiedt, inclusief een bezoek aan de onheilspellende "Valley of No return" en "Valley of the Faithless Lovers".

 

Merlijn en Viviane

merlijn.jpgEen van de metgezellen van koning Arthur was Merlijn de Tovenaar. Hij kwam naar het bos van Brocéliande om er in afzondering te leven. Merlijn ontmoette echter Viviane; de tovenaar en de fee werden verliefd op elkaar. Om Merlijn voor haar alleen te kunnen hebben, ontfutselde Viviane hem een voor een zijn geheimen en sloot hem op in een magische cirkel. Het zou voor Merlijn kinderspel geweest zijn om zich te bevrijden, maar hij aanvaardde met plezier zijn eeuwige amoureuze gevangenschap. Het Chateau de Comper, waar Viviane geboren werd en waar zij de koene ridder Lancelot grootbracht, is nog steeds te bezichtigen, net als de nabijgelegen graftombe van Merlijn en de Bron van de Eeuwige Jeugd.

 

Tristan en Isolde

Tristan, prins van Léon, krijgt van zijn oom Mark, koning van Cornwall, de opdracht Isolde, de toekomstige vrouw van zijn oom, uit Ierland mee te brengen. Op het schip drinken Tristan en Isolde per vergissing de liefdesdrank, bestemd voor Isolde en haar toekomstige echtgenoot. De passie is sterker dan de plicht. Er zijn verschillende versies van de ontknoping; soms wordt Tristan gedood door Mark, die verbitterd is vanwege zijn verraad, soms trouwt hij en sterft in zijn kasteel in Bretagne. Maar Isolde volgt hem onveranderlijk in het graf.


 

De stad Ys

Omstreeks de 6e eeuw, ten tijde van koning Gradlon, is Ys de hoofdstad van Cornouaille. Waar de stad precies heeft gelegen, is niet duidelijk, maar is in elk geval op wat nu zeebodem is. De stad was zo mooi dat de inwoners van Lutetia, die een naam zochten voor hun stad, Par-Ys zouden hebben gekozen. Het betekent Gelijk aan Ys, vandaar dat de Franse hoofdstad tegenwoordig Parijs heet. De stad werd door een dijk tegen de zee beschermd en de koning droeg altijd de gouden sleutel bij zich waarmee de sluizen konden worden geopend. Zijn mooie dochter Dahut leidde een liederlijk leven. Zij ontmoette de duivel in de gedaante van een verleidelijke jonge man. Als blijk van haar liefde vroeg hij Dahut de sluisdeuren te openen. Dahut stal de sleutel van de sluizen terwijl haar vader sliep en weldra overspoelde de zee de stad. Gradlon vluchtte te paard met zijn dochter achterop, maar de golven achtervolgden hem en wilden hem verzwelgen. Op dat moment beval een stem uit de hemel hem dat hij de duivel achterop in het water moest werpen, als hij wilde overleven. De koning gehoorzaamde en de zee trok zich onmiddellijk terug, maar Ys bestond niet meer. Als nieuwe hoofdstad koos Gradlon Quimper (Kemper in het Bretons), waar zijn beeld is terug te vinden tussen de twee torenspitsen van de kathedraal. Dahut veranderde in de sirene Marie-Morgane en lokt sindsdien de zeelieden die door haar schoonheid worden aangetrokken, mee naar de zeebodem. Dat zal zo doorgaan tot de Vrijdag van het Kruis waarop de mis van de verzoening gevierd zal worden in een kerk van de overstroomde stad. Dan zal Ys niet langer vervloekt zijn en Dahut haar oorspronkelijke gedaante terugkrijgen.

 

De heilige Anna

De cultus van de heilige Anna werd bij de terugkeer van de kruisvaarders verspreid in West-Europa. Haar verering werd in Bretagne aangemoedigd door hertogin Anna van Bretagne. Als beschermheilige van Bretagne en moeder van Maria werd zij oorspronkelijk aangeroepen voor een goede oogst. Twee belangrijke pardons, dat van Ste.-Anne-d'Auray en dat van Ste.-Anne-la-Palud, zijn aan haar gewijd. De legende maakte van de heilige Anna een inwoonster van Cornouaille van koninklijke bloede. Zij werd door de engelen naar Nazareth gebracht om haar te beschermen tegen de brutaliteiten van haar echtgenoot. Nadat zij Maria ter wereld had gebracht, keerde ze terug naar Bretagne om daar te sterven. Het was Jezus die tijdens een van zijn bezoeken aan zijn grootmoeder de heilige bron van Ste.-Anne-la-Palud deed ontspringen. Beelden stellen de heilige Anna vaak alleen voor of terwijl ze Maria leert lezen. De heilige wordt dikwijls met een groene mantel afgebeeld en symboliseert daarmee de hoop.